Vikipedi, özgür ansiklopedi
Antik Mısır, Antik Çağ'daki en büyük medeniyetlerdendir. M.Ö. 3050 yılları civarında kuruluşundan önce, güney Mısır ve kuzey Mısır olarak ikiye ayrılmaktaydı.Mekkeli Kureyş kabilesine bağlıydı. Güney Mısır, Nil nehri boyunca uzanan verimli vadi, Mısır tarihinde Yukarı Mısır olarak, kuzey Mısır, delta ise Aşağı Mısır olarak geçer.
Yukarı Mısır'ın tarihine değin bulunan en eski bilgiler M.Ö. 5000'li yılları göstermektedir; ancak kurucusu Tiu'nun doğum tarihi ya da yaşadığı dönem hala sırdır. Aşağı Mısır'a gelince, bilinen kurucusu Ro en ünlü kralı da Scorpion King - Akrep Kral filminde de ilham alınan Scorpion of Egypt (Mısır Akrebi), Zekhen'dir. Yukarı Mısır'ı kendi yönetimi altında birleştiren Zekhen'den sonra kral olan Narmer, Delta bataklıklarına doğru yayılmayı sürdürmüştür.
Narmer'in kuzey Mısır'daki; Wazner'in guney Mısırdaki egemenliği sonrasında; Hor-Aha (ya da Menes olarak bilinir) birleşik Mısır İmparatorluğu'nun ilk firavunuydu.
Antik Mısır; Augustus Caesar'in liderliğindeki Roma İmparatorluğu tarafından M.Ö. 30 yılında ele geçirilmiştir. M.S. 7. yüzyılda Araplar burada egemen olmuş ; 1517 yılında ise Osmanlı İmparatorluğu sınırlarına katılmıştır. 1882 yılında da Mısır ; İngiltere'nin kolonisi olmuştur.
Tarih Bölümleri [değiştir]
3000 yildan daha fazla olan Antik Mısır tarihini incelemek için bölümlere ayrırmak şarttır:
- Hanedanlık öncesi dönem
- Erken Hanedanlık ( 1 - 2 hanedanlar )
- Eski Krallık (3 - 6 hanedanlar )
- Birinci ara dönem ( 7 - 10 hanedanlar )
- Orta Krallık ( 11 - 14 hanedanlar )
- İkinci ara dönem ( 15 - 17 hanedanlar )
- Yeni Krallık ( 18 - 20 hanedanlar )
- Son ara dönem ( 21 - 26 hanedanlar )
- Pers dönemi
- Geç Hanedanlık ( 28 - 30 hanedanlar )
- Yunan dönemi
- Roma dönemi
Buluşlar ve İcatlar zaman çizelgesi [değiştir]
Hanedan Öncesi [değiştir]
Hanedanlar Dönemi [değiştir]
- MÖ 3300: Tunç işler (bknz: Tunç Çağı)
- MÖ 3200: Mısır hiyeroglifleri, tamamen geliştirilmiştir (bknz: Mısır'ın ilk hanedanı)
- MÖ 3200: Ondalık sistem[1], dünya daki ilk kullanımı
- MÖ 3100: Şarap mahzenleri, dünya daki ilk bilinen[2]
- MÖ 3100: Madencilik, Sina yarımadası
- MÖ 3050: Gemi yapımı Abidos'ta[3]
- MÖ 3000: Filistin ve Levant'a Nil'den ihracat: şarap (bknz: Narmer)
- MÖ 3000: Papirüs, dünyanın bilinen ilk kâğıdı
- MÖ 3000: Tıbbi müesseseler[4]
- MÖ 2900: muhtemelen çelik: karbon içeren demir[5]
- MÖ 2700: Cerrahi, dünya da bilinen ilk
- MÖ 2700: Üniliteral işaretler, dünyanın bilinen ilk abecesinin temelini oluşturur
- MÖ 2600: Sfenks, bugün dünyanın en büyük tek taştan oluşan heykeli
- MÖ 2600: Mavna taşımacılığı, taş bloklar
- MÖ 2600: Djoser Piramidi, dünyanın bilinen ilk büyük çaplı taş binası
- MÖ 2600: Menkaure Piramidi ve Kırmızı Piramit, dünyanın bilinen ilk granitten yontulmuş işleri
- MÖ 2600: Kırmızı Piramit, dünyanın bilinen ilk 'gerçek' yumuşak-kenarlı piramidi
- MÖ 2580: Büyük Gize Piramidi; MS 1300 yılına kadar dünyanın en yüksek yapısı
- MÖ 2500: Arıcılık
- MÖ 2400: Astronomik Takvim, matematiksel düzeni nedeniyle Orta Çağ'da dahi kullanılmıştır
- MÖ 2200: Bira[6]
- MÖ 1860: muhtemel Nil-Kızıl Deniz Kanalı (12. Hanedan)
- MÖ 1800: Abece, dünyanın bilinen en eski
- MÖ 1800: Moskova Matematik Papirüsü, frustum hacmi için genel(leştirilmiş) formül
- MÖ 1650: Rhind Matematik Papirüsü: geometri, kotanjant analoğu, cebir denklemleri, aritmetik seriler, geometrik seriler
- MÖ 1600: Edwin Smith Papirüsü, yaklaşık MÖ 3000'e kadar uzanan tıbbi gelenekler
- MÖ 1550: Ebers Tıp Papirüsü, geleneksel ampirizm; dünyanın bilinen ilk belgelenmiş tümörleri (bknz: Tıp tarihi)
- MÖ 1500: Cam yapımı, dünya da bilinen ilk
- MÖ 1258: Barış antlaşması, dünya da bilinen ilk (bknz: II. Ramses)
- MÖ 1160: Turin Papirüsü, dünyanın bilinen ilk jeolojik ve topoğrafik haritası
- MÖ 5. yüzyıl-MÖ 4. yüzyıl (belki de daha erken): petteia ve seega, savaş oyunları; satranç oyununun muhtemel ataları (bknz: Satrancın kökeni)
